Theo chuyên gia, loại hình chung cư mini thường tự phát và mất an toàn khi liên quan đến PCCC và vận hành thang máy. Vai trò trách nhiệm của các chủ sở hữu cũng chưa được quy định chặt chẽ.

Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam 4 tháng đối với Nghiêm Quang Minh (SN 1979, trú tại Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội) để điểu tra về tội Vi phạm quy định về PCCC theo Điều 313 Bộ Luật Hình sự. Minh là chủ của chung cư mini số 37 ngách 29/70 phố Khương Hạ xảy ra vụ cháy đặc biệt nghiêm trọng vào khuya 12/9 vừa qua.

Tính đến thời điểm hiện tại, cơ quan chức năng đã xác định được 56 người tử vong và 37 người bị thương (trong đó, đã xác định được danh tính của 39/56 người tử vong). 

Liên quan vụ việc, ông Nguyễn Duy Thành, Tổng Giám đốc Công ty Quản lý Nhà Toàn cầu (Global Home) cho biết, khái niệm chung cư mini đã được quy định rõ trong Điều 22, Nghị định 71, Quyết định 24/2014/QĐ-UBND.

Theo đó, chung cư mini là nhà ở do cá nhân hoặc hộ gia đình xây dựng. Gồm từ 2 tầng với mỗi tầng có từ 2 căn hộ trở lên. Căn hộ trong chung cư mini được thiết kế và xây dựng theo kiểu khép kín, bao gồm phòng ở riêng, nhà vệ sinh, nhà tắm, khu bếp riêng... có diện tích mặt sàn tối thiểu là 30m2 và thường xây thêm phần gác để ở tối ưu diện tích.

Với diện tích khiêm tốn, giá cả phải chăng, căn hộ chung cư mini thường phù hợp với những người có thu nhập trung bình nhưng mong muốn ở gần khu vực trung tâm thuận tiện cho việc đi học, đi làm…

Tuy nhiên, chung cư mini phải đáp ứng được các quy định về nhà chung cư được quy định tại Điều 70, Luật Nhà ở 2014, rằng phải có đủ tiêu chuẩn diện tích sàn xây dựng tối thiểu mỗi căn hộ theo quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng; có phần diện tích thuộc sở hữu riêng, phần diện tích thuộc sở chung của nhà chung cư.

"Do vậy, thường có rất ít chung cư mini đáp ứng đúng, đủ về pháp lý và an toàn PCCC. Nên loại hình chung cư mini thường là tự phát và mất an toàn khi liên quan đến PCCC và vận hành thang máy. Vai trò trách nhiệm của các chủ sở hữu chưa được quy định chặt chẽ", ông Thành đánh giá.

Theo ông, trên thực tế, có rất ít chung cư mini đáp ứng đầy đủ các điều kiện nêu trên của Luật Nhà ở, thậm chí không ít chung cư mini được xây dựng sai phép với các vi phạm điển hình như: xây vượt quá số tầng cho phép; không đáp ứng điều kiện về xử lý nước thải, phòng cháy chữa cháy, mất an toàn về an ninh trật tự, vệ sinh môi trường chung kém…

Cùng với đó, trong các trường hợp này, người mua căn hộ chung cư mini sẽ chưa thể được cấp sổ hồng. Khi không có sổ hồng, người mua sẽ phải đối diện với nhiều khó khăn trong việc chuyển nhượng cũng như không thể thế chấp để vay vốn, không thể cho hưởng thừa kế và bị hạn chế một số quyền dân sự khác…

Chung cư mini thường có các đặc điểm chung là nằm gần vị trí trung tâm, nhưng trong các con hẻm nhỏ, phương tiện chữa cháy rất khó tiếp cận khi có sự cố cháy xảy ra. Chung cư mini thường xây dựng theo mô hình nhà ống gồm nhiều phòng được tối ưu diện tích xây dựng thậm chí xây sai phép không có cầu thang thoát hiểm và các tiêu chuẩn an toàn PCCC không được xem trọng.

"Loại hình chung cư mini thường gây nhầm lẫn với loại hình phòng trọ cho thuê vì phát sinh rất nhiều phòng ở riêng biệt, luôn có rất nhiều người cư trú. Do vậy, cơ quan kiểm tra phòng cháy chữa cháy cũng ít chú tâm tới việc tăng cường kiểm tra giám sát các hoạt động liên quan đến an toàn phòng cháy chữa cháy tại các toà nhà chung cư mini này", CEO Global Home chỉ ra.