Trong nhiều khó khăn, thách thức được nêu và đề nghị Chính phủ quan tâm, đánh giá kỹ hơn, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh phản ánh, thị trường bất động sản còn khó khăn dù có tín hiệu phục hồi. 

Khó khăn lớn nhất, theo ông Thanh, là quy định, thủ tục phát triển các dự án nhà ở xã hội; tiến độ triển khai gói cho vay nhà ở xã hội 120.000 tỉ đồng còn chậm, chưa đáp ứng kỳ vọng đề ra.

Ông Thanh dẫn chứng, đến nay mới có 29/63 UBND tỉnh, thành công bố 69 dự án tham gia chương trình 120.000 tỉ đồng nhưng chỉ có 30 dự án có nhu cầu vay vốn, tổng nhu cầu vay là hơn 30.000 tỉ đồng.

Các ngân hàng thương mại đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỉ đồng; tổng số tiền đã giải ngân đạt 640 tỉ đồng cho 8 chủ đầu tư và giải ngân 6 tỉ đồng đối với người mua nhà tại 3 dự án.

Trong khi đó, những tháng đầu năm 2024, giá căn hộ chung cư ở vị trí trung tâm hay vùng ven của TP.Hà Nội đều ghi nhận mức tăng đột biến, thậm chí, giá căn hộ nhà ở xã hội đã qua sử dụng nhiều năm vẫn tăng ngoài khả năng chi trả của người lao động có nhu cầu mua nhà ở.

Có ý kiến cho rằng, nguyên nhân cơ bản là do nguồn cung căn hộ tại Hà Nội đang thực sự khan hiếm. Số lượng dự án ngày càng hạn chế trong những năm gần đây, trong khi nhu cầu của khách hàng, đặc biệt là các gia đình trẻ còn rất lớn.

Cạnh đó, cơ cấu sản phẩm trên thị trường thiếu cân đối khiến giá nhà chung cư ở phân khúc sơ cấp và thứ cấp bị đẩy lên cao, dẫn đến người có nhu cầu thực về nhà ở mất đi khả năng tiếp cận. Đã thế, trong bối cảnh lãi suất tiền gửi thấp, tình trạng đầu cơ gia tăng khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn.

"Lách luật" để đầu tư, mua bán nhà ở xã hội

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội cũng dẫn ý kiến cho rằng, ngay cả đối với nhà ở xã hội, hiện nay đang diễn ra thực trạng người có nhu cầu không thể mua do thủ tục phức tạp và tình trạng đầu cơ, chênh giá rất lớn giữa giá bán chủ đầu tư đăng ký với Nhà nước và giá bán thực tế.

Hiện nay, xuất hiện tình trạng "lách luật" để đầu tư, mua bán căn hộ nhà ở xã hội. Cụ thể, do quy định bên thuê mua, bên mua nhà ở xã hội không được bán lại nhà ở trong thời hạn 5 năm nên các nhà đầu tư sau khi mua nhà ở xã hội từ chủ đầu tư thực hiện việc bán căn hộ thông qua hợp đồng đặt cọc và hợp đồng ủy quyền. 

Nghĩa là bên mua và bên bán ký hợp đồng đặt cọc với giá trị đặt cọc bằng giá trị căn hộ và ký hợp đồng ủy quyền để bên đặt cọc (bên mua) có quyền sử dụng căn hộ, khi hết thời hạn 5 năm, các bên ký hợp đồng mua bán, hoàn thiện thủ tục sang tên.